Kalendarz wydarzeń



Sołectwa

SOŁECTWA GMINY BOJADŁA

  • 27-08-2020
  • Autor: Karol Matysik
 
 
 
 
Sołtys - Agnieszka Jankowska
tel. 663492234
 
Miejscowość Bojadła położona jest na prawym brzegu środkowego biegu Odry w Kotlinie Kargowskiej w odległości 25 km od Zielonej Góry. Zajmuje powierzchnię 16 km2 i ma 1142 mieszkańców.
Miejscowości graniczące to: Klenica, Konotop, Bełcze, Pyrnik, Przewóz.
Wieś położona jest w sąsiedztwie miast: Sulechów, Zielona Góra, Kargowa, Sława Śląska , Nowa Sól co wiąże się z bliskością do ośrodków administracyjnych, przemysłowych i akademickich.
 
Wieś - stolica gminy.
 
Pierwsza wzmianka o Bojadłach pochodzi z roku 1291. O właścicielach wsi w okresie średniowiecza nie ma przekazów źródłowych. Na poczatku XVI w. była własnością rodziny von Löbel, a w latach 1562-1579 von Dyhrn. Po nich przez ponad trzysta lat dzierżyli włości Kotwiczowie. Za ich czasów nastąpił rozwój przestrzenny i demograficzny Bojadeł. 
 
Warto zobaczyć:
 Kościół parafialny o szachulcowej konstrukcji, wzniesiony w latach 1757-1758. Jego podstawę stanowi plan wydłużonego ośmioboku. Od południa i północy kruchty, od wschodu zakrystia, a od zachodu, drewniana w górnej części, wieża nakryta klasycystycznym "obeliskiem" z początku XX stulecia.
 Klasycystyczna, parterowa, murowana plebania z około 1800 roku, nakryta dwuspadowym dachem z lukarną,
Pałac łączący w sobie barokowe założenie przestrzenne z rokokową dekoracją architektury. Dwukondygnacyjny, murowany, założony na planie podkowy, z tarasem i przepiękną rokokową dekoracją fasady (motywy muszli, girland i owoców). Pierwotnie wzniesiony przez Adama Wacława Kotwicza w 1731 roku i w tym samym roku został częściowo strawiony przez pożar. Odbudowano go w latach 1734-1735 dzięki staraniom Dawida Henryka Kotwicza
Barokowe pawilony-kordegardy z lat 1734-1735, piętrowe, murowane, na planie kwadratu, nakryte czterospadowymi dachami z kopułami zwieńczonymi latarniami,
Klasycystyczne, murowane, dwukondygnacyjne oficyny (2), zbudowane na początku XIX wieku,
Murowana zabudowa folwarczna w okolicach pałacu, umiejscowiona wokół prostokątnego podwórza,
 Budynki mieszkalne, najstarsze z drugiej ćwierci XIX wieku oraz kilka eklektycznych i secesyjnych z początku XX stulecia
 Park z pierwszej połowy XVIII wieku, ogrodzony, geometryczny z aleją na osi i z rozmieszczonymi symetrycznie basenami i kanałami.
W latach 1911-1919 wzniesiono stację kolejową, która obecnie pełni funkcję mieszkalną.
 
 
Sołtys - Halina Sochacka
tel. 603 436 594
 
Klenica jest to wieś położona w gminie Bojadła, w powiecie zielonogórskim, w województwie lubuskim na prawym brzegu środkowego biegu Odry w Kotlinie Kargowskiej.
Obręb Klenica zajmuje powierzchnię 2168 ha, z czego ok. 100ha zajmuje miejscowość, zamieszkiwana przez ok. 1200 mieszkańców . W Klenicy znajduje się 13 ulic, przy których położonych jest 265 gospodarstw domowych. Miejscowości graniczące to: Bojadła, Swarzynice, Dąbrówka i Siadcza. Wieś położona jest w sąsiedztwie miast: Sulechów, Zielona Góra, Kargowa, Sława Śląska, Nowa Sól co wiąże się z bliskością do ośrodków administracyjnych, przemysłowych i akademickich.
 
Warto zobaczyć:
  • KOŚCIÓŁ PARAFIALNY P.W. NAWIEDZENIA NAJŚWIĘTRZEJ MARYI PANNY
  • DOM DZIECKA
  • DOM GOŚCINNY JEZUITÓW (DWÓR)
  • PAŁAC MYŚLIWSKI RADZIWIŁŁÓW Z PARKIEM
  • GRODZISKO ŚREDNIOWIECZNE (PUNKT ARCHEOLOGICZNY)
  • „PUSZCZA RADZIWIŁŁÓW” I „ALEJA PLATANÓW”
Historia miejscowości
 
Nazwa Klenica według kronik pochodzi prawdopodobnie od słowa „Klon”, gdyż miejscowość początkowo otaczały bory klonowe. Klenica, miejscowość leżąca na ziemiach niemieckich miała niemiecką nazwę „Kleinitz”. Po II Wojnie Światowej miejscowość nazywała się „Klinica”. Dzisiejsza nazwa „Klenica” została ustanowiona w 1948r. i taka jest do dziś.
Pierwsza wzmianka o wsi dotyczy kościoła i pochodzi z 1424r., lecz teren ten zasiedlony był już znacznie wcześniej. Pro­wadzone w roku 1936 badania archeologiczne udowodniły istnienie drewnianego grodu średniowiecznego, datowanego na VII lub VIII wiek. Ostatnie wykopaliska archeologiczne przeprowadzone w 2007r. przez naukowców z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN z Wrocławia we współpracy z niemieckimi badaczami z Instytutu Ernesta Moritza Arndta Uniwersytetu w Greiswald w Meklemburgii pozwalają przypuszczać, że klenicki gród pochodzi prawdopodobnie z IX wieku i należał do bliżej nieokreślonego plemienia Obrzan. Przypuszczać można, że od tego czasu istniała tutaj osadnicza ciągłość.
Na podstawie zapisów kronikarskich, dokumentów i akt zebranych przez niemieckich uczonych należy przyjąć, że data powstania Klenicy w obecnym miejscu przypada na rok 1322.
Od XIV do schyłku XV w Klenica wchodziła w skład rozległych dóbr otyńskich stanowiąc włas­ność kolejnych przedstawicieli rodziny von Zabeltitz (Czabielów). Pierwszym znanym właścicielem Klenicy wymienionym w 1437r. był Zygmunt Zabeltitz. Nas­tępnie, przez cały wiek XVI Klenica należała do rodziny von Rechenberg, która była jednym z potężniejszych rodów na terenie Księstwa Głogowskiego. Ostatnim przedsta­wicielem linii związanej z Otyniem był zmarły bezpotomnie w 1610r. Georg von Rechenberg. Po jego śmierci otyński majątek przeszedł na jego siostrę Helenę, zamężną za Johannem Emstem baronem Sprintzenstein, który po śmierci swej żony odziedziczył wspomniane dobra. On to, nie mając potom­stwa, ustanowił w roku 1639 swoimi spadkobiercami jezuitów, którzy mimo protestów i licznych zabiegów potomków sławskiej linii von Rechenbergów przejęli w roku 1649 Otyń wraz z należącymi doń wsiami.  Majątek pozostawał własnoś­cią jezuitów do kasacji zakonu w roku 1776 i przeszedł na własność kamery królewskiej. Jedenaście lat później, w roku 1787, dobra te kupił za su­nę 493.140 talarów książę kurlandzki Ernst Johann Biron. Na mocy testamentu księcia Birona, Otyńskie dobra z Klenicą, a takie berlińską rezydencję, odziedziczyła najmłodsza z jego czterech córek, urodzona w 1793r. Dorota. Dorota księżna żagańska zmarła 19 września 1862r. na zamku żagańskim. W sporządzonym wcześniej testamencie, swym głów­nym spadkobiercą ustanowiła pierworodnego syna Louisa Talleyrend-Perigord księcia Valencay. Młodszy syn Aleksander odziedziczył dobra otyńskie z Zatoniem, z których wyłączona została Klenica ze Swarzenicami i Karszynem tworząc oddzielne dobra, zapisane w testamencie córce Paulinie de Castellane. Paulina markiza de Castellane do czasu swej śmierci (+1891) figuruje w drukowanych źródłach jako właścicielka Klenicy, Zarząd nad klenickimi dobrami spra­wował zięć Paulliny de Castellane - Antonii książe Radziwiłł i utrzymuje się druga co do spraw własnościowych wersja, że dobra te Dorota księżna żagańska, zapisała w testamencie swej wnuczce, Marii de Caatellane, od roku 1857 księżnej Radziwiłłowej. W Klenicy sporadycznie bywał pełniący nadzór książę Antoni Radziwiłł. Położony niedaleko Berlina, bogaty w lasy klenicki majątek odgrywać musiał znaczącą rolę dla zamiłowanego myśliwego, księcia Radziwiłła, stąd nie dziwi decyzja zbudowania tutaj obiektu, zapewniającego wygodę w ciągu kilkudniowych polowań nie tylko gospodarzowi, ale także zapraszanym na polowania gościom. Plan budowy pałacu powstał przed l882 rokiem, kiedy na przylegających do leżącego za folwarkiem ogrodu (na tyłach gościnnego domu wzniesionego przez jezuitów) założono park. W następnym roku przystąpiono do stawiania pałacu, który ukończony został w roku 1884. W roku 1885 w pałacu zamieszkał prowadzący klenicki majątek Sonntag, zaś górne pomieszczenia z dużą salą zarezerwowane były dla księcia Radziwiłła. Od roku 1886 pewne pomieszczenia przeznaczono na biura oraz wydzielone z otyńskich, tyczące majątku w Klenicy akta. Po śmierci Marii księżnej Radziwiłłowej klenicki majątek z Karszynem i Swarzynicami przeszedł na najmłodsze z czworga dzieci, urodzonego w 1880r. syna Stanisława Wilhelma, który w roku 1905 odziedziczył po ojcu ordynację dawidogrodzką. Urodzony i wychowany w Berlinie, już wcześniej jako przyszły dziedzic położonych na Litwie dóbr, przyjął obywatelstwo rosyjskie i odbył służbę w armii carskiej. Jako poddany rosyjski nie mógł Stanisław ks. Radziwiłł przejąć położonych w Państwie Pruskim dóbr, które oddane zostały pod przymusowy zarząd (Zwangsverwaltung), sprawowany przez nadleśniczego Blaschke z Bojadeł. Dzięki znajomościom spowinowaconego z Radziwiłłami hr. Hatzfelda ze Żmigrodu, zarząd nad majątkiem powierzony został jemu, a bezpośrednio dobrami zawiadywał pracujący u Radziwiłłów od lat dyrektor Krause. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej i uzyskaniu przez Polskę niepodległości, książę Stanisław Radziwiłł objął dowództwo szwadronu ułanów Ziemi Mazowieckiej, pełnił również funkcję adiutanta Józefa Piłsudzkiego. Gdy w roku 1920 wybuchła wojna rosyjsko-polska poprosił o oddelegowanie go na front i w wyniku odniesionych ran podczas walki o Malin zmarł 26 kwietnia 1920r. Sporządzonym wcześniej testamentem, dziedziczka klenickich dóbr uczynił swą urodzo­ną w 1907r. córkę Annę, jedyne dziecko związku zawartego z Dolores z Radziwiłłów. Wolą testatora było pozostanie odziedziczonych po matce dóbr w rękach rodziny, a wykonaw­cami testamentu uczynił adwokata Dembowskiego i hr. Hatzfelda. Opiekunką nieletniej księżniczki Anny była jej matka, owdowiała ks. Dolores Radziwiłłowa, która już wkrótce, 5 kwietnia 1921r. wyszła powtórnie za mąż, za mieszkającego od lat we Francji Leona Konstantego ks. Radziwiłła. Niewykluczone, że ten fakt m.in. zaważyć mógł na decyzji sprzedaży Klenicy. Wkrótce po ślubie, w grudniu 1921r. pojawił się w Klenicy Leon hr. Radziwiłł, którego jak zanotowano w Kronice, interesowały go przede wszystkim znajdujące się w pałacu ruchomości, zwłaszcza te, które przedstawiały większą wartość.  Załatwienie transakcji sprzedaży majątku oddano w ręce pełnomocnika dr Werbauera, która dokonana została 7-go listopada 1922r. Nabywcą było Śląskie towarzystwo ziemskie a uzyskana kwota wynosiła 550.000 dolarów, W następnym roku dopiero zabrane zostały wszystkie, znajdujące się w pałacu ruchomości, które załadowane w szesnastu wozach meblowych przewiezione zostały do Paryża. Od tego czasu główna część klenickich dóbr należała do Towarzystwa Ziemskiego, które część majątku odprzedały właścicielowi firmy zajmującej się handlem drewnem Johannowi Jacobowi Vowinckel. Dawny myśliwski pałac został na sześć lat wydzierżawiony. W styczniu 1930r. klenicki majątek ze Swarzenicami kupiony został przez Carla Richtberga, właściciela dóbr w Alt-Kankendorf leżących koło Angermunde, który do roku 1940 figuruje w Kronice jako główny patron miejscowego kościoła. Do ostatnich lat wojny ten właści­ciel Klenicy przyjeżdżał tutaj na letnie miesiące oraz odby­wające się jesienią i zimą polowania. Pełniący w tym okresie pałac jak dawniej funkcję letniej rezydencji nie został poddany żadnej zmieniającej bryłę czy układ przebudowie. Niewykluczone jednak, że pewne zmiany zajść mogły w tym czasie w założeniu parkowym.
W roku 1946 klenicki pałac wraz z należącą do majątku ziemią i położonym na zachód od pałacu folwarkiem przejął Państwowy Fundusz Ziemi oddając zespół w użytkowanie Państwowym Gospodarstwom Rolnym.
 
 
Sołtys - Celestyna Szydłowska
tel. 669 969 710
 
Sołectwo Bełcze składa się z dwóch miejscowości Bełcza i Sosnówki. Położone jest na prawym brzegu środkowego biegu Odry w Kotlinie Kargowskiej w odległości 30 km od Zielonej Góry, na północny wschód od Bojadeł. Zajmuje powierzchnię 353,41 ha Bełcze a powierzchnia Sosnówki wynosi 86 ha. Miejscowości graniczące to: Klenica, Konotop, Siadcza, Susłów, Pólko, Bojadła. Sołectwo położone jest w sąsiedztwie miast: Sulechów, Zielona Góra, Kargowa, Sława Śląska , Nowa Sól co wiąże się z bliskością do ośrodków administracyjnych, przemysłowych i akademickich.
 
Warto zaobaczyć:
  • PAŁAC - DOM POMOCY SPOŁECZNEJ
  • WYDMY ŚRÓDLĄDOWE
  • REZERWAT PRZYRODY „Tańczące Sosny” i „Wiekowa Sośnina”

Historia miejscowości

Nazwa patronomiczna wsi zdaje się wskazywać na odległą metrykę, wiążącą się ze źrebiem, należącym do potomków dziedzica o imieniu Bełcz. Ze źrebu połączonego z innymi tego typu osadami, utworzono (zapewne w XIII wieku) wieś o układzie ulicowo-placowym. Pierwsza wzmianka o Bełczach pochodzi z 1482r. Były wtedy w lennym posiadaniu rodziny von Dyhm. W latach 1579-1788 należały do Kotwiczów a po nich do von Luck. W XVII-XIX wieku wieś rozwinęła się w kierunku wschodnim, gdzie znalazły się dwa wiatraki i gdzie założono cmentarz. Od zachodu zaś za wiejskim placem powstały zabudowania folwarczne. Wśród zabudowy wyróżniał się pałac wraz z parkiem, który założono w 1 ćwierci XX wieku.
Sosnówka jako osada folwarczna, przynależna do majątku Bełcze. Polska nazwa miejscowości określa jej wczesną metrykę (XV-XVI wiek). Związana z folwarkiem zabudowa mieszkalna ma układ małej ulicówki o zabudowie szczytowej z końca XIX wieku. Zapuszczony folwark tworzą budynki z 2 połowy XIX wieku.
 
 
Sołtys - Mariola Głogowska
tel. 723 330 907
 
Siadcza powstała jako osada folwarczna. Jej polska nazwa wskazuje na wczesny rodowód (XIV – XV wiek), co potwierdza także średniowieczny materiał archeologiczny. Wieś ma rozproszona zabudowę z folwarkiem i leśniczówką. Budynki folwarczne pochodzą z około połowy XIX wieku.
Osada zachowała swój zagrodowy charakter i wykształcone w ciągu wieków rozplanowanie.
Układ architektoniczny wsi Siadcza charakteryzuje się rozproszoną zabudową z folwarkiem w centrum wsi i leśniczówką na jej końcu.
W centrum miejscowości przy głównej drodze powiatowej Klenica – Karszyn – Kargowa i Bełcze - Kargowa usytuowany jest plac zabaw dla dzieci, plac wiejski (miejsce spotkań mieszkańców) oraz boisko sportowe.
Miejscowość Siadcza otaczają piękne lasy jest to miejsce bardzo bogate w różnorodną roślinność i w różne gatunki zwierząt i ptaków.
 
Sołtys - Daniela Jakimiuk
tel. 723 746 617
 
...
 
Sołtys - brak
Wieś wzmiankowana w 1482 roku, powstała zapewne w XIII lub XIV wieku, jako ulicówka. W nowszych czasach rozwinęła się w wielodrożnicę, a na obrzeżach zlokalizowane zostały dwa folwarki. Była własnością rodziny Czabil, a nastepnie kolejno von Dyhrn, von Stosch, von Dunnewald, von Konbeldorf, von Zedlitz, von Carolath-Schonaich i wreszcie von Kurland. W 1900 roku wieś liczyła 690 mieszkanców. O wcześniejszym kosciele w Pyrniku brak wiadomości; obecny powstał w 1830 roku. Wcześniejsza jest dzwonnica wiejska , typu alarmowego z 1 połowy XIX wieku. Zabudowa mieszkalna pochodzi z różnych okresów XIX wieku, więcej z jego drugiej połowy. Zabudowa pierwszego z folwarków powstała w 1 ćwierci, a drugiego 4 ćwierci XIX wieku.
 Wieś o zwartej zabudowie położona na płaskim terenie o krajobrazie otwartym, od strony zachodniej las. Na północ od wsi znajduje się starorzecze Odry, którego częścią jest staw przylegający bezpośrednio do zabudowań gospodarczych.
Dominanty przestrzenne stanowią dwa folwarki, kościół i dzwonnica.
 
 
Sołtys - Małgorzata Nowakowska
tel. 691 880 271
 
Wieś przynależna do majątku Bojadła, powstała zapewne w średniowieczu, na planie rzędówki z folwarkiem. Posiada zabudowę zwartą, z drugiej połowy XIX wieku. Zabudowa zagrodowa zwarta sięga połowy XIX wieku. W większości to jednak zabudowa z 2 połowy XIX wieku i 1 ćwierci XX wieku.
Miejscowość Susłów posiada zwartą zabudowę zagrodową i jest położone na płaskim terenie, otoczone z wszystkich stron lasami. Zagrody usytuowane w większości przy wspólnej linii rozgraniczeń i zbliżonej linii zabudowy. Zagrody na planie litery „ L” i podkowy. Bryły budynków zamknięte, w większości dachem dwuspadowym krytym ceramiczną dachówka karpiówką. Elewacje wieloosiowe, tynkowane, rzadziej ceglane. Otwory w opaskach taśmowych i profilowanych. Gzymsy taśmowe i profilowane podkreślają niekiedy ściankę kolankową z okienkami a także szczyty. Budynki gospodarcze zamknięte dachem dwuspadowym, krytym ceramiczną dachówka karpiówką. Elewacje tynkowane i ceglane. Pojedyncze budynki gospodarcze o konstrukcji szachulcowej.
 
 
Sołtys - Janina Binkowska
tel. 68 3523214
 
W skład Sołectwa Kartno wchodzi również miejscowość Pulko
Polski źródłosłów nazwy wsi Kartno wskazuje na jej powstanie najpóźniej w XVI wieku. Pierwotna rzędówka w wyniku rozbudowy uzyskała plan ulicowo – placowy. Należała do dóbr w Pyrniku znajdujących się w posiadaniu kolejno Zobeltizów, von Dyhrn, von Dunnewald, von Knobelsdorf, von Zedlitz, von Biron.
Pólko to wieś o planie rzędówki z folwarkiem, założona zapewne w XV XVI wieku, należała do właścicieli Bojadeł.
Kartno to miejscowość, o zwartej zabudowie zagrodowej pochodzącej z połowy XIX wieku. W 1 ćwierci wieku wzniesiono szkołę. Zagrody usytuowane w większości przy wspólnej linii rozgraniczeń i nieco zróżnicowanej linii zabudowy. Budynki niekiedy połączone szeregowo z budynkami gospodarczymi. Domy pochodzą w większości z 2 połowy XIX wieku. Są to parterowe zamknięte dachem dwuspadowym krytym ceramiczną dachówką. Elewacje tynkowe wzbogacone detalem architektonicznym w formie profilowanych i taśmowych gzymsów i opasek. W narożnikach bonie. Szczyty podkreślone gzymsami. W centralnej osi drzwi, przy niektórych stoi drewniany ganek. Pojedyncze budynki z początku XX wieku o zróżnicowane bryle i dachach o różnym kącie nachylenia.
Pólko jest miejscowością o zwartej zabudowie, położonej na terenie falistym, otoczona lasami od wschodu i zachodu w otwartym krajobrazie rolniczym o planie rzędówki. W pobliżu przebiega kanał Bojadelski.
 
 
Sołtys - Monika Mitulska
tel. 668 257 763
 
Młynkowo powstało jako osada folwarczna z młynem, zapewne w XVII lub XVIII wieku. Należała do dóbr w Bojadłach. Z czasem rozwinęła się w małą ulicówkę. We wsi są dwa folwarki, z zabudową w jednym z końca XVIII, w drugim z 2 połowy XIX wieku. Budynki mieszkalne i gospodarcze pochodzą z 2 połowy XIX wieku.
Wieś o planie ulicówki, położona przy drodze powiatowej do Pyrnika i Bojadeł. Zabudowa zagrodowa z XIX wieku, szczególnie z jego 2 połowy. Zagrody usytuowane przy wspólnej linii rozgraniczeń i złozonej linii zabudowy. Budynki składają się z 3-5 budynków, ustawione na planie podkowy. Budynki mieszkalne w dużej części ustawione szczytowo. Domy o dwuspadowych dachach, kryte ceramiczną dachówką. W centralnej części dachu niekiedy powieki. Elewacje tynkowe, wieloosiowe o skromnym detalu architektonicznym w postaci opasek taśmowych i profilowanych gzymsów, które podkreslają szczyty a niekiedy ściankę kolankową. W ściance prostokątne okienka. Niewiele budynków wzbogacono nadokiennikami czy lizenami w narożnikach. Budynki gospodarcze o dwuspadowych dachach kryte ceramiczną dachówką. Elewacje tynkowane i ceglane o małych okienkach zamkniętych łukiem odcinkowym i wzbogacone gzymsami.
 

Elementy dodatkowe powiązane z tą informacją